“Ik dacht eerst nog… ik heb me vertild aan de zware boodschappenkratjes, de rugpijn zakt wel weer. Toen ik na een aantal weken nog steeds pijn had, ben ik naar mijn huisarts gegaan. Zij stuurde mij door naar het ziekenhuis voor een röntgenfoto en toen bleek ik twee ruggenwervels te hebben gebroken”. (Matthijs, 69 jaar)

Het hele proces van het brozer worden van de botten speelt zich vaak onopvallend af. In de meeste gevallen wordt osteoporose pas ontdekt wanneer iemand op latere leeftijd een bot breekt.
Afhankelijk van de soort breuk volgt er onderzoek. Bij het breken van een ruggenwervel (ook wel ingezakte ruggenwervel genoemd) zal er eerst een röntgenfoto worden gemaakt eventueel aangevuld met een DEXA-scan. Breekt u een ander bot en bent u boven de 50 jaar dan wordt er als eerste een DEXA-scan gemaakt.

Tenminste…. dat zou in de praktijk zo moeten zijn. Helaas gebeurt het nog regelmatig dat mensen boven de 50 jaar met een botbreuk zonder verder onderzoek weer naar huis worden gestuurd.

Röntgenfoto

Bestaat de verdenking op een gebroken (ingezakte) ruggenwervel dan zal er als eerste een röntgenfoto worden gemaakt. Het is voor een arts niet altijd makkelijk om een gebroken ruggenwervel te herkennen. De meest genoemde klacht bij een gebroken (ingezakte) ruggenwervel is rugpijn. Rugpijn kan het gevolg van vele oorzaken zijn en hoeft dus niet altijd te maken te hebben met osteoporose.

Een röntgenfoto van de wervelkolom geeft veel informatie over de stand van de wervels. Op een röntgenfoto is te zien of de ruggenwervel is ingezakt. Er is sprake van een ingezakte ruggenwervel als deze minimaal 25% aan hoogte heeft verloren. Zijn er één of meerdere ruggenwervels ingezakt dan is er vrijwel zeker sprake van osteoporose.

DEXA-scan

Bij andere breuken dan die in de ruggenwervels zal als eerste een DEXA-scan worden gemaakt wanneer u boven de 50 jaar bent. DEXA-scan is de medische benaming voor een botdichtheidsmeting, waarbij de afkorting DEXA staat voor Dual Energy X-ray Absorptiometry.

De diagnose osteoporose kan worden gesteld met een dergelijke botdichtheidsmeting. Met dit onderzoek wordt de hoeveelheid kalk in uw botten gemeten. De gemeten hoeveelheid kalk in uw botten wordt vergeleken met waarden die, in het algemeen horen bij uw leeftijd en geslacht. De waarden worden weergegeven in een T-score.

De T-score geeft aan hoe uw botdichtheid is in vergelijking met die van een gezonde vrouw van 35 jaar. Er zijn 3 mogelijke uitkomsten:

  • T-score -2,5 of lager: u heeft osteoporose en een behandeling zal worden gestart
  • T-score tussen de -2,5 en -1,0: u heeft osteopenie, een voorstadium van osteoporose. Vervolgonderzoek zal worden uitgevoerd. Op basis van die uitkomsten zal een behandelplan worden opgesteld
  • T-score -1,0 en hoger: u heeft geen osteoporose. Een behandeling met medicijnen is niet nodig, u zult waarschijnlijk wel leefstijl-, en voedingsadviezen krijgen. Meer informatie hierover vindt u op de pagina’s onder het kopje Preventie & tips bij leefstijl en voedingsadviezen

Tijdens het onderzoek ligt u op een onderzoekstafel. Met behulp van een camera, worden een aantal foto’s (scans) gemaakt van de onderrug en van de linker en/of rechter heup. Het maken van deze foto’s duurt enkele minuten en is geheel pijnloos.

Vertebral Fracture Assessment (VFA)

VFA is een moderne DEXA methode. Deze methode geeft naast de botdichtheid ook informatie over de wervelstructuur.

Osteopenie en osteoporose

Osteopenie is het voorstadium van osteoporose. Osteopenie betekent letterlijk: te weinig bot. Er is sprake van osteopenie als de hoeveelheid botmassa afneemt zonder dat dit leidt tot klachten in het dagelijks leven. De grens tussen osteopenie en osteoporose is lastig te trekken. Vroeger was het hebben van klachten en het breken van een bot de grens en werd er in die situatie gesproken over osteoporose. Tegenwoordig is dat niet meer zo. Is er sprake van osteopenie dan zal uw arts vervolgonderzoek doen. Wanneer de kans groot is dat u (opnieuw) een botbreuk oploopt dan kan behandeling in dit stadium al zinvol zijn.

Als de diagnose osteoporose is gesteld dan kan worden begonnen met de behandeling. Hoe de mogelijke behandeling bij osteoporose eruit ziet, kunt u lezen bij behandeling.